Praat jij regelmatig over je mentale gezondheid? Uit ons onderzoek blijkt dat één op de drie Nederlanders dit wel doet. Toch blijft het voor veel mensen een lastig onderwerp. Op donderdag 10 oktober is het World Mental Health Day. Op deze dag wordt wereldwijd aandacht besteed aan mentale gezondheid. Hoewel er meer bewustwording komt, blijft praten over dit onderwerp voor veel mensen moeilijk.
Hallmark onderzocht hoe open Nederlanders nu eigenlijk zijn over hun mentale welzijn. 600 respondenten vertelden ons over hoe we mensen om ons heen met mentale problemen steunen, hoe we met onze eigen mentale problemen omgaan, waar we behoefte aan hebben als het even niet zo lekker gaat en wat de belangrijkste oorzaken van stress zijn. Benieuwd naar alle bevindingen? Wij vertellen het je graag.
Voordat we dieper op het onderwerp induiken, is het belangrijk om te begrijpen wat we nu eigenlijk bedoelen met mentale gezondheid. Mentale gezondheid gaat over hoe je je voelt, hoe je denkt en hoe je omgaat met de dingen die op je pad komen. Het gaat om meer dan alleen je stemming. Het heeft te maken met hoe je omgaat met stress, relaties en dagelijkse uitdagingen. Of het nu gaat om een burn-out door werk, het ervaren van een depressie of het gevoel hebben dat alles teveel wordt, dit valt allemaal onder mentale gezondheid. Een goede mentale gezondheid betekent niet dat iemand altijd gelukkig of perfect is, maar dat je in staat bent om dagelijkse uitdagingen aan te gaan en jezelf staande kunt houden bij tegenslagen.
Bekijk ons aanbod Mentale Gezondheid kaarten
Praten over jezelf lijkt zo simpel, maar wanneer het op je mentale gezondheid neerkomt, blijkt niets minder waar. Gek eigenlijk, dat we hier veel minder last van hebben als het om onze fysieke gezondheid gaat. Uit ons onderzoek blijkt dat maar één op de drie Nederlanders open is over zijn of haar mentale welzijn.
35% van de Nederlanders wil er niemand mee belasten of hun dierbaren ongerust maken. Maar er is nog een reden waarom mensen de confrontatie liever uit de weg gaan. Ze vinden het onderwerp simpelweg te persoonlijk. 22% van de respondenten geeft namelijk aan dat ze het lastig vinden om over hun mentale gezondheid te praten, omdat ze zich dan kwetsbaar voelen.
De meeste mensen die ervaring hebben met een verminderde mentale gezondheid, zitten met meer dan 73%, in de leeftijdscategorie 25 tot 34 jaar. In de provincie Zeeland komen mentale problemen het vaakst voor. De mensen die het minst last hebben van mentale problemen zijn 65 jaar of ouder. Waar ze het minst last hebben van mentale issues? Dat is in Limburg met 45%.
Uit het onderzoek blijkt dat vooral jongeren moeite hebben om te praten over hun mentale gezondheid. Maar liefst 52% van de 18 tot 24 jarigen zegt er niet over te willen praten, uit angst om hun dierbaren ongerust te maken of te belasten. Dit aantal is bijna twee keer zo groot als bij 65 plussers, waarvan 26% aangeeft het moeilijk te vinden om hierover te praten. Zou dit te maken hebben met een stukje levenservaring?
Terwijl veel mensen liever niet over hun eigen mentale gezondheid willen praten, zijn de meeste mensen wel bereid om naar andere te luisteren. Bijna iedereen (88%) kent wel iemand in zijn of haar omgeving die te maken heeft of heeft gehad met mentale issues. Een groot deel van deze mensen probeert er gelukkig ook te zijn voor hun dierbaren. Vooral vrouwen steken hier veel tijd en energie in; 47% van hen zegt er veel voor iemand te zijn geweest met mentale problemen, vergeleken met 34% van de mannen.
Het bieden van een luisterend oor is de meest gekozen vorm van steun. 96% van de respondenten geeft aan op deze manier te willen helpen. Daarna checkt 71% van de respondenten even in via een berichtje of een belletje. Hoewel praten over je eigen mentale gezondheid moeilijk kan zijn, zijn we gelukkig vaak wel bereid om er voor een ander te zijn.
Wat we het moeilijkst vinden wanneer we iemand steunen bij mentale problemen? Dat is het vinden van balans tussen helpen en het bewaken van eigen grenzen. Voor maar liefst 40% van de mensen blijkt dit een uitdaging te zijn. We helpen elkaar natuurlijk graag, maar het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat we niet over onze eigen grenzen heen gaan.
Je bent niet de enige. Een obstakel voor meer dan 15% van de mensen om over mentale gezondheid te praten, is de angst om iets verkeerds te zeggen. 12% weet simpelweg niet wat ze moeten zeggen. 18% van de Nederlanders heeft helemaal geen moeite met praten over dit onderwerp.
Het is best begrijpelijk dat we aarzelen om dit gevoelige en complexe onderwerp aan te snijden. We willen onze dierbaren natuurlijk geen pijn doen. Zonde eigenlijk, dat gesprekken die juist zo belangrijk zijn nooit plaatsvinden hierdoor. Vooral jongeren vinden het lastig om de juiste woorden te vinden. 24% van de 18 tot 24 jarigen geeft aan dat ze vaak niet weten wat ze moeten zeggen, terwijl dit bij 55 plussers maar 6% is.
Maar wat wanneer je zelf niet lekker in je vel zit? Heb jij dan behoefte aan steun of los je het liever zelf op? Het is mooi om te zien dat 85% van de mensen openstaat voor hulp van naasten. Uit het onderzoek bleek dat ruim 58% behoefte heeft aan steun van mensen die dichtbij staan. Meer dan 26% heeft ook behoefte aan steun van vrienden, familie en collega’s. Slechts 7% geeft aan alleen steun te willen van een deskundige zoals een psycholoog. Iets meer dan 8% wil liever helemaal met rust gelaten worden.
Voelen we ons wel begrepen wanneer we onze eigen mentale gezondheidsproblemen bespreekbaar maken? 45% voelt zich soms moeilijk begrepen of merkt dat hun omgeving hier negatief tegenaan kijkt. 35% van de respondenten voelt zich gelukkig wel goed begrepen. Zij hebben het gevoel dat ze het op een positieve manier over mentale problemen kunnen hebben met hun naasten.
Wat zijn de belangrijkste oorzaken van stress in het dagelijks leven? Bijna een kwart van de Nederlanders geeft aan dat dit aan een hoge werkdruk ligt. Daarna volgen financiële zorgen met ruim 17%, trauma’s uit het verleden met iets meer dan 14% en 12% met gezondheidsproblemen. Veel van de respondenten geven aan dat het een combinatie is van verschillende factoren.
Bekijk onze Mentale Gezondheid kaarten
Als praten over onze mentale gezondheid zo belangrijk is, hoe zorgen we er dan voor dat het ook daadwerkelijk gebeurt?
Bijna 30% van de respondenten geeft aan dat onderwijs en bewustwording cruciaal zijn om de misverstanden en de stilte rondom dit onderwerp te doorbreken. Door mensen vanaf jonge leeftijd bewust te maken van het belang van mentale gezondheid, zorgen we voor een omgeving waarin het normaal is om over je gevoelens te praten.
Ondanks dat we het moeilijk vinden om over mentale issues te praten, gelooft bijna 30% dat het voeren van meer gesprekken een belangrijke stap is om het taboe te doorbreken. Dit zou een soort kettingreactie kunnen veroorzaken. Wanneer de één er openlijk over praat, durft de ander wellicht ook sneller over emoties en issues te praten.
Als iemand in je omgeving iets deelt over zijn of haar mentale gezondheid, laat dan zien dat je er bent om te steunen. Een oordeel of oplossing aandragen is hierbij niet nodig. Laat ook weten dat praten niet nodig is als hij of zij hier geen behoefte aan heeft. Gewoon aanwezig zijn kan al veel voor de ander betekenen.
Heb je een goed boek gelezen of een fijne podcast geluisterd? Deel ze met vrienden en familie. De desbetreffende persoon heeft niet alleen iets aan deze informatie, maar dit kan ook meteen helpen het gesprek te starten.
Last but not least: een kleine attentie. Ook al vinden we het vaak lastig om de juiste woorden op papier te zetten, met een kaart of een cadeautje laat je weten dat je aan de ander denkt. 47% van de respondenten geeft aan al één of meerdere kaartjes te sturen naar iemand die niet lekker in zijn of haar vel zit. Meer dan 20% van de respondenten geeft aan momenteel helemaal geen kaartje of berichtje te sturen. De voornaamste reden hiervan is dat ze niet weten of een kaartje wel een gepaste manier is om iemand te steunen. Toch kan het gevoel dat iemand gezien en gehoord wordt juist enorm steunend zijn. Een kaartje kan dus eigenlijk altijd.
Op World Mental Health Day staan we stil bij mentale gezondheid. We zien dat praten over dit onderwerp nog steeds lastig kan zijn en dat elke leeftijdsgroep hier anders mee omgaat. Laten we begrip tonen voor deze verschillen en de stilte doorbreken door open gesprekken te voeren. Wij hebben speciaal voor dit moeilijke moment een kaartencollectie ontworpen. Soms met een tekst, zodat je er zelf niet veel aan toe hoeft te voegen en soms met een lieve illustratie of een paar kleine woordjes. Een simpele ‘ik ben er voor je’ of ‘dikke knuffel’ is meestal al genoeg.