CAPELLE AAN DEN IJSSEL, 24 december 2009 - Nog even en ze vallen weer in de brievenbus; kerstkaarten! Een oude traditie, die inmiddels diep is geworteld in de Nederlandse maatschappij; we blijven massaal kerstkaarten versturen.
Met een kerstkaartje laat je weten, dat je aan de ander denkt. Het geeft een goed gevoel, voor de ontvanger én de verzender. Zeker rond de Kerst is het belangrijk vrienden, familie of collega’s het beste te wensen en te vertellen dat je aan ze denkt. De traditie van het kerstkaarten sturen past dus precies in de kerstgedachte van het samenzijn, aandacht aan elkaar schenken en betrokkenheid tonen.
Het uitbrengen van een kerstgroet is ouder dan men zou denken. In de Middeleeuwen werden op het Europese vasteland al houtsnijwerken met religieuze kersttaferelen aangeboden aan geliefden of kasteelheren. De traditie van het kerstkaarten versturen begon echter pas echt toen de Britse zakenman Henry Cole in 1843 de eerste kerstkaart liet ontwerpen, produceren en deze ging verkopen. In het midden van de kaart stond een familie in feeststemming afgebeeld. Aan de linker- en rechterzijde daarvan een daad van barmhartigheid. De tekst op de kaart luidde: ‘Merry Christmas and a Happy New Year to you’. De oplage van de kaart bedroeg 1000 exemplaren. Aanvankelijk was zijn vinding bedoeld voor eigen gebruik, want de bedrukte wenskaart bespaarde Cole het schrijven van ellenlange kerstbrieven. Voorheen was het namelijk de gewoonte het jaar door te spreken in een lange brief aan alle vrienden en familie. Dankzij het goedkoper worden van druktechnieken en tariefverlagingen voor het verzenden van post werd de kerstkaart aan het einde van de negentiende eeuw een populair gebruik in heel Europa en Noord-Amerika.
Tegenwoordig worden er in Nederland gemiddeld 190 miljoen kerstkaarten verzonden per jaar. Dat is bijna de helft van het totale aantal wenskaarten dat Nederlanders in een jaar versturen; zo’n 400 miljoen. Daarmee behoort ons land al jarenlang tot de landen die, wereldwijd, de meeste wenskaarten versturen.
Met de hedendaagse communicatiemiddelen als SMS en e-mail zijn er meer manieren gekomen om met elkaar te communiceren. Met de komst van het Internet en online sociale netwerken is de kersttraditie van extra aandacht aan elkaar schenken en betrokkenheid tonen nog verder versimpeld. "Toch blijkt telkens weer uit onderzoek dat de traditionele wenskaart gezien wordt als het meest attente blijken van aandacht. Daarin blijft de wenskaart zich onderscheiden van de moderne middelen. Het heeft nu eenmaal veruit het meest persoonlijke karakter en daardoor veelal meer impact op de ontvanger", aldus Jos van der Pluijm, woordvoerder van Hallmark Cards.
Naast de kerstkaart die je in de winkel kunt kopen, kun je op internet ook een Kaart per Post of een e-card versturen. Kaarten per Post is een dienst, waarbij de verzender de kaart online kan maken en personaliseren, waarna deze fysiek door een postbode op de deurmat van de ontvanger wordt bezorgd. In deze categorie signaleert Hallmark Cards dat de verzending van kaarten met een eigen foto in de kerstperiode steeds meer aan populariteit wint.
E-cards, digitale kerstkaarten die je naar een e-mailadres kan sturen, zijn ook nog in trek; in 2008 werden bijna anderhalf miljoen kerst- en nieuwjaars e-cards verzonden vanaf www.hallmark.nl. Dat is bijna een kwart van het totaal aantal e-cards dat jaarlijks wordt verstuurd.
Je zou eigenlijk voor iedereen een persoonlijke kerstkaart uit moeten zoeken. Zo kies je voor je oma een andere kaart dan voor je geliefde. Gelukkig is er een ruim aanbod; zo brengt alleen al marktleider Hallmark Cards in 2009 meer dan 1500 unieke kerstkaarten op de markt. Daarnaast is er een keuze uit 180 Kaarten per Post dessins en 80 verschillende kerst- en nieuwjaars e-cards op de Hallmark website.
Traditionele dessins, die warmte en het kerstgevoel uitstralen, doen het goed. Uit een onderzoek onder 125 ontvangers van kerstkaarten, dat door Hallmark Cards in 2009 is uitgevoerd, blijken kerstkaarten met typische kersticonen als de kerstman, kerstboom en kerstballen nog altijd erg populair. Deze traditionele kersticonen komen echter ook veelvuldig terug in modern vormgegeven kerstkaarten met veel zilver en wit.
Is het versturen van kerstkaarten geëvolueerd tot een sociale verplichting? Woordvoerder Jos van der Pluijm van Hallmark Cards zegt: "uiteindelijk gaat het erom dat iedereen doet waar hij of zij zich goed bij voelt. Het versturen van kerstkaarten is geen wedstrijd of statuskwestie. Je verstuurt iemand een wens uit het hart, dat is nou precies die kerstgedachte."